Được
tạo nên bởi những câu chuyện về sinh giới, tôn giáo, lịch sử, thiên
văn, huyền thoại của người Maya, cuốn sách Popol Vuh thu hút sự chú ý
của giới học giả khắp hành tinh.

Popol Vuh (nghĩa là"Cuốn sách của cộng đồng", "Cuốn sách của nhân dân")
gồm câu chuyện về sinh giới, tôn giáo, những hiện tượng bí ẩn, lịch sử,
thiên văn, truyền thống và các huyền thoại của người Maya.

Popol Vuh cung cấp nhiều dữ liệu quý
giá về văn hóa, tôn giáo và nhiều lĩnh vực khác của người Maya. Chẳng
hạn, trong phần một, người Maya mô tả quá trình ra đời của thế giới
động vật trên hành tinh. Theo họ, thiên nhiên tạo ra các loài động vật
trước khi con người xuất hiện.

"Hồi ấy người, động vật, chim, cá,
cua, cây, đá, hang, khe núi, rừng chưa xuất hiện. Bầu trời là thứ duy
nhất tồn tại. Mặt đất cũng chưa hình thành. Biển lặng và khoảng trời
mênh mông thống trị thế giới", một đoạn trong cuốn sách mô tả khoảng thời gian trước khi động vật và con người xuất hiện.


Các truyền thuyết kể rằng những người
đầu tiên được tạo nên bởi đất và bùn. Họ tan biến sau khi tiếp xúc với
nước. Các vị thần dùng gỗ để tạo ra thế hệ người thứ hai, song họ không
có linh hồn và khả năng tư duy. Vì thế, sau một thời gian các vị thần
đã quyết định loại bỏ họ. Cuối cùng, 4 người đàn ông bằng xương, thịt
xuất hiện. Họ có ngôn ngữ, linh hồn và trí tuệ. Các vị thần tạo ra
những phụ nữ trong lúc 4 người đàn ông ngủ.

Nguồn gốc Popol Vuh là một bí ẩn tới
tận ngày nay, dù nó đã được dịch sang nhiều ngôn ngữ. Các sử gia tin
rằng những người da đỏ được cải đạo sang Thiên Chúa giáo đã viết lại nó
lần đầu bằng tiếng Quiche, một trong 36 ngôn ngữ mà dân tộc Maya sử
dụng tại các vùng khác nhau, vào giữa thế kỷ 16. Tuy nhiên, không ai
biết tác giả của cuốn sách gốc.

Vào năm 1701, Francisco Ximenez, một
linh mục Tây Ban Nha, dịch cuốn sách sang tiếng Tây Ban Nha. Bản thảo
của cuốn sách dịch đang được bảo quản ở thư viện Newberry tại thành phố
Chicago, bang Illinois, Mỹ.

Ngày nay sách Popol Vuh là một bộ phận
quan trọng trong hệ thống tín ngưỡng của những người nói tiếng Queche.
Con cháu của người Maya vẫn duy trì thói quen kể những truyền thuyết
trong cuốn sách. Ngày 22/8/2012, Bộ Văn hóa Guatemala tuyên bố Popol
Vuh là di sản văn hóa phi vật thể của đất nước. Giới nhà văn và sản
xuất phim phương Tây cũng rất quan tâm tới Popol Vuh. Một số truyền
thuyết trong cuốn sách đã xuất hiện trong những tác phẩm văn học và
điện ảnh phương Tây.]